Воената ескалација меѓу Иран и Израел ја зголеми цената на нафтата – вознемирени финансиските пазари

Новото заострување на конфликтот меѓу Иран и Израел сериозно го потресе глобалниот пазар на енергија, предизвикувајќи нагло зголемување на цената на нафтата, предупредуваат аналитичари и економски експерти. Според колумнистот Роберт Рапиер на порталот Oilprice.com, ризикот од блокада на Ормускиот Теснец, една од најважните нафтени рути во светот, предизвикува паника на финансиските пазари.

Само седум дена по воздушните напади на Израел врз Иран, цената на суровата нафта „брент“ порасна за 8%, а според прогнозите на Голдман Сакс, скокот би можел да достигне и до 10%.

Стратегиско значење на Иран за глобалната нафтена рамнотежа

Иран е еден од најголемите светски производители на нафта и гас, со резерви кои се од клучно значење за глобалната енергетска стабилност. И покрај долгогодишните американски санкции, Техеран успева да извезува нафта – делумно по официјални канали, но голем дел и преку неофицијални рути, особено кон Кина и други азиски земји.

Аналитичарите проценуваат дека Иран испорачува над 1,5 милиони барели нафта дневно, што е доволно за да влијае врз цената на нафтата на глобално ниво. Дополнително, Иран е активен член на ОПЕК+, заедно со Русија и Саудиска Арабија, што му дава дополнително политичко влијание врз пазарот.

Ормускиот Теснец – критична точка

Ормускиот Теснец, низ кој дневно поминува околу 20% од светската нафта, е еден од најважните геостратешки коридори за енергија. Доволно е Иран да најави воена вежба или блокада, за цената на нафтата веднаш да скокне.

Овој пат, паралелно со нафтата, цената на златото исто така забележа пораст, додека акциите на берзите бележат пад – реакција на стравувањата од поголема геополитичка криза.

Потенцијални последици

Нафтата не е само гориво – таа е инфраструктура на глобалната економија. Се користи за транспорт на храна, енергија за индустријата, греење и авијација. Дури и краткорочен пораст на нејзината цена може да има директно влијание врз животниот стандард и инфлацијата.

Доколку конфликтот продолжи или ескалира, предупредуваат економистите, светот би можел да се соочи со нова енергетска криза слична на онаа од 1970-тите, кога исто така во фокусот беа Израел, Иран и глобалната нафтена политика.

„Ова не е само судир меѓу две земји – ова е потенцијално поместување на глобалниот економски баланс,“ заклучува Рапиер.