За Иван Михајлов не постојат историски докази што го поврзуваат со антисемитски активности и реторика
Ексклузивно Ви пренесуваме писмо од Давид Леви, претседател на Израелскиот центар за наука и култура во Бугарија, а упатено до Основниот суд во Битола кое има за цел да ги појасни нејаснотиите околу името на Иван Михајлов и целиот судски процес кој се води против Љупчо Георгиевски од Битола како претседател на бугарскиот културен центар „Иван Михајлов“.
„Како претседател на културна институција посветена на промовирање на меѓукултурниот дијалог и историското сеќавање во Југоисточна Европа, би сакал да ја изразам мојата длабока загриженост во врска со обвинението против г-дин Љупчо Георгиевски во врска со отворањето на Културниот центар „Иван Михаилов“ во градот Битолa.
Содржината на обвинението покренува сериозни прашања. Користењето аргументи поврзани со локацијата на зградата (поранешен дел од таканаречената „еврејска четврт“) или денот на отворањето (сабота – Шабат) е неосновано и неразбирливо со оглед на природата на самиот настан. Во демократски и мултикултурен контекст, ваквите околности не би можеле да се квалификуваат како кривични, па дури ни провокативни.
Во израелското општество, каде што се испреплетуваат различни религии, култури и политички ставови, постои стабилна и почитувана основа за коегзистенција, и покрај разликите. Слободата на изразување и правото на културна припадност се прифаќаат не само како индивидуални права, туку и како витален дел од националниот етички кодекс. Очекувањата за секоја земја што се стреми кон членство во Европската Унија се токму да ги споделува и спроведува истите принципи.
Во таа смисла, дејствијата насочени против организаторите и учесниците во создавањето на културниот центар се чини дека се обид да се „ограничи културното изразување и слободното здружување“ — работи што треба да бидат заштитени, а не санкционирани. Особено загрижувачки е фактот што обвинувањето вклучува упатување на еврејската заедница, без никаква реална причина да се верува дека нејзиниот интерес или достоинство се повредени.
Како израелски граѓанин и наследник на историско сеќавање кое ги носи лузните од Холокаустот, сметам дека е особено чувствително и неприфатливо „да се користи сеќавањето на еврејските жртви како средство за домашна политичка манипулација или институционален притисок“. Ова не само што ја сквернави трагедијата од минатото, туку и го отвора патот за злоупотреба на моралниот авторитет на една од најстраданите заедници во европската историја.
Што се однесува до личноста на Иван Михаилов, не постојат познати историски докази што го поврзуваат со антисемитски активности или реторика. Изборот на неговото име за културна институција, без оглед на тоа дали предизвикува контроверзии во други аспекти, „не може легитимно да се толкува како чин на непријателство кон Евреите“. Историјата на Балканот е сложена и повеќеслојна и ако почнеме да ја криминализираме културната меморија, ризикуваме да западнеме во цензура и идеолошки ревизионизам.
Не ни требаат лажни противења. Не смееме да дозволиме трагедиите од минатото да се користат за поткопување на слободите во сегашноста. Затоа, апелирам на одговорност, умереност и визија. Не се сомневам дека општеството во Република Северна Македонија поседува потребна зрелост да одржува отворен дијалог за историски и културни прашања, без прибегнување кон правни средства против легитимни граѓански иницијативи.
Европската Унија е заедница заснована на доверба, владеење на правото, толеранција и почитување на културната разновидност. Доколку Р.С Македонија сака да го заземе своето заслужено место меѓу овие нации – а искрено верувам дека тоа е можно и неопходно – мора да покаже дека стои зад принципите врз кои е изградена оваа заедница.
Со почит и надеж,
Давид Леви
Претседател на Израелски центар за наука и култура во Бугарија
(интегрален преведен текст од писмото на Давид Леви – претседател на Израелски центар за наука и култура во Бугарија)